سوال و پرسش و پاسخ پیامکی خندوانه 28 مرداد 94 تختی یا پوریای ولی؟
تختی یک انسان واقعی بود، همراه و همگام با مردم حرکت می کرد و افتاده و سر به زیر در پی افتخارآفرینی بود و همچون درختی پربار هرچه بر افتخاراتش افزوده می شد خود نیز افتاده تر و مخلص تر به راه پرفروغش ادامه می داد .
مردی از تبار بزرگان، پهلوانی از دیار خانی آباد تهران، در منش خوش اخلاق و گشاده رو و روی تشک کشتی تکنیکی و جسور . صحبت از مرحوم جهان پهلوان غلامرضا تختی است چهره ای که هنوز نامش در قلب هزاران عاشق و شیفته کشتی به یادگار مانده است . جهان پهلوان تختی از سن ۲۰ سالگی به صورت حرفه ای وارد کشتی شد . دلاور اهل جنوب شهر تهران یک سال بعد و در میان حیرت همه دوبنده ارزشمند تیم ملی را از آن خود کرد و نشان داد که می خواهد پله های ترقی را یکی پس از دیگری و به سرعت برق و باد طی کند که اتفاقاً در مدت زمانی کمی به این مهم نائل شد .
تختی ۷ مدال رنگارنگ از آوردگاه جهان و المپیک کسب کرد اما آن چیزی که تختی را تبدیل به تختی کرد مدال هایش نبود . تختی یک انسان واقعی بود، همراه و همگام با مردم حرکت می کرد و افتاده و سر به زیر در پی افتخارآفرینی بود و همچون درختی پربار هرچه بر افتخاراتش افزوده می شد خود نیز افتاده تر و مخلص تر به راه پرفروغش ادامه می داد .
شاید برای بسیاری از علاقه مندان به کشتی و دوستداران تختی جالب باشد بدانند مرد محبوبشان چه افتخاراتی در دنیای کشتی کسب کرده است از این رو با ورق زدن آلبوم زندگی ورزشی این قهرمان پرآوازه یک به یک عناوینش را می بینیم و حسرت می خوریم که ای کاش تختی هم همانند موحد، حبیبی، زندی و خیلی های دیگر زنده بود تا ...
رقابت های جهانی ۱۹۵۱ هلسینکی فنلاند
پیکارهای جهانی سال ۱۹۵۱ فنلاند اولین حضور تختی در میادین مهم بین المللی و در واقع آوردگاه جهانی بود . تختی کم تجربه که در وزن ۷۹ کیلوگرم کشتی می گرفت طی ۵ دور مبارزه حساس و نفسگیر تمامی رقبای خود را شکست داد و راهی دیدار پایانی شد .
تختی در مصاف نهایی کشتی را به حیدر مظفر از ترکیه واگذار کرد و در اولین گام به مدال نقره جهان رسید .
مسابقات المپیک ۱۹۵۲ هلسینکی فنلاند
تختی که چهره ای گمنام در هلسینکی سال ۱۹۵۱ بود حالا با کسب مدال نقره جهان به مصاف با مدعیان وزن ۷۹ کیلوگرم این بار در المپیک رفته بود . دلاور تهرانی طی ۶ دور مبارزه آزادکاران فرانسه، فنلاند، آرژانتین، ترکیه، آلمان و مجارستان را با فنون ناب ایرانی یکی پس از دیگری شکست داد اما متأسفانه در فینال باز هم کم فروغ ظاهر شد و با شکست مقابل دیوید جیماکوریدزه از شوروی به عنوانی بهتر از دومی المپیک دست پیدا نکرد البته این تازه شروع کار تختی بود و شاید کمتر کسی تصور می کرد که این دلاور ایرانی ۱۴ سال حضور مداوم در عرصه کشتی جهان و المپیک داشته باشد .
پیکارهای جهانی ۱۹۵۴ توکیو ژاپن
تختی در رقابت های جهانی ژاپن از وزن ۷۹ کیلوگرم به یک وزن بالاتر یعنی ۸۷ کیلوگرم صعود کرد تا عملاً یکی از شانس های مسلم کسب مدال برای ایران در رقابت های جهانی توکیو ناکام بماند . وی پس از ۴ دور مبارزه و شکست حریفان به دیدار نیمه نهایی و مصاف با واکینگ پالوم سوئدی رسید اما در عین ناباوری و بهت و حیرت همه با ضربه فنی مغلوب حریف خود شد و برای تصاحب نشان برنز منتظر ماند اما متأسفانه در دیدار رده بندی هم قافیه را واگذار کرد تا با خاطره ای تلخ و کسب عنوان کم ارزش چهارمی جهان ژاپن را ترک کند .
فستیوال ۱۹۵۵ ورشو لهستان
سال ۱۹۵۵ رقابت های جهانی تنها در رشته فرنگی برگزار شد البته در رشته آزاد و در ورشو لهستان رقابت هایی تحت عنوان فستیوال یا جایزه بزرگ انجام گرفت که دلاورمردان کشتی آزاد ایران و خصوصاً غلامرضا تختی در این مسابقات کشتی گرفتند. تختی در همان وزن ۸۷ کیلوگرم روی تشک رفت اما این بار حوادث تلخ توکیو تکرار نشد و مرد پرافتخار کشتی آزاد ایران مقتدرانه به مدال طلا رسید .
تختی در فینال این فستیوال طی یک رقابت پرحرف و حدیث ابتدا با رأی داوران مغلوب بوریس کولایف شد اما با بازبینی فیلم مسابقه رأی به سود تختی برگشت و وی به مدال طلای این رقابت ها رسید . نکته جالب توجه اینکه حتی رئیس وقت فدراسیون جهانی کشتی (فیلا) هم نظر به پیروزی تختی داشت و مصرانه درصدد بود تا رأی به سود آزادکار ایرانی اعلام شود . اعلام رأی به سود تختی سبب شد تا با اختلاف اندکی نسبت به شوروی، قهرمان تورنمنت ورشو لهستان شویم .
رقابت های المپیک ۱۹۵۶ ملبورن استرالیا
اوج درخشش و افتخارآفرینی تختی در ملبورن استرالیا بود. آزادکار جسور و کشتی بلد ایرانی پس از شکست دادن مقتدرانه حریفانش از ژاپن، آفریقا، کانادا و کشور میزبان در پیکار ماقبل فینال یک بار دیگر رودرروی بورس کولایف از شوروی قرار گرفت و بدون حرف و حدیث و به راحتی حریف خود را مغلوب کرد و برای دومین بار به فینال رقابت های المپیک راه یافت . تختی این بار به نقره رقابت های المپیک بسنده نکرد . وی با پیروزی بر پیتر بلر آمریکایی به بالاترین افتخار تاریخ زندگی ورزشی اش یعنی مدال طلای المپیک رسید و میلیون ها علاقه مند ایرانی را شاد و مسرور کرد .
مسابقات جهانی ۱۹۵۷ استانبول ترکیه
تختی پس از دو بار موفقیت در وزن ۸۷ کیلوگرم در رقابت های جهانی ترکیه به یک وزن بالاتر یعنی ۸۷+ کیلوگرم رفت و متأسفانه بازهم دچار مشکل شد . تجربه و زمان نشان داده بود که هر وقت تختی تغییر وزن می دهد در ابتدا دچار مشکلات عدیده ای می شود .
بسیاری از تماشاگران علاقه مند ترک منتظر بودند تا رویارویی مرد افسانه ای کشتی ایران با حمید کاپلان را ببینند اما شکست تختی در دورهای اول و دوم برابر آزادکاران آلمان و شوروی سبب شد تا تماشاگران ترک در حسرت دیدار تختی و کاپلان بمانند و نتوانند این مصاف قطعاً زیبا و جذاب را شاهد باشند؛ دیداری که تماشاگران بی شماری را به سالن برگزاری رقابت ها کشانده بود .
رقابت های جام جهانی ۱۹۵۸ صوفیه بلغارستان
بازگشت تختی به ۸۷ کیلوگرم ؛ تختی به ۸۷ کیلوگرم برگشت تا یک بار دیگر دست به افتخارآفرینی بزند . تختی به رغم شکست یک بر صفر در دور نخست مقابل آناتولی آلبول از شوروی با پیروزی های بعدی خود توانست به نشان نقره دست پیدا کند تا حداقل دست خالی صوفیه را ترک نکرده باشد .
بازی های آسیایی ۱۹۵۸ توکیو ژاپن
واقعاً نام بازی های آسیایی در حد و اندازه های تختی نبود . وی فقط به درو کردن گردن آویز از آوردگاه جهان و المپیک می اندیشید و از این رو به عنوان یک مصاف و میدان تدارکاتی به ژاپن رفت و با پیروزی های مقتدرانه و خیره کننده بر سکوی نخست ایستاد تا ثابت کند هدفی بلندتر در سر می پروراند .
پیکارهای جهانی ۱۹۵۹ تهران
حالا دیگر تختی برابر دیدگان علاقه مندان پرشور ایرانی کشتی می گرفت . این امر پوئن مثبتی برای وی بود تا بتواند برای اولین بار سکوی قهرمانی دنیا را از آن خود کند و پس از مدال طلای المپیک، طعم شیرین قهرمانی در جهان را نیز بچشد .
تختی پس از پیروزی بر حریفان مجار، ترک، شوروی، لهستان و فرانسه به فینال رقابت ها رسید و امیدوار بود که در شهر خود بتواند به آنچه که آرزویش را دارد دست یابد . تختی دیدار نهایی را با پتکو سیراکوف بلغار برگزار کرد و در رقابتی حساس و دیدنی حریف خوب خود را مغلوب کرد و روی سکوی قهرمانی جهان ایستاد و با این مدال برای همیشه نامش به عنوان قهرمانی جهان و المپیک ثبت شد .
رقابت های المپیک ۱۹۶۰ رم ایتالیا
موتور افتخارآفرینی غلامرضا تختی از قهرمانی در دنیا تازه روشن شده بود؛ دلاور اهل خانی آباد تهران طی ۵ دور کشتی تمامی حریفان خود را یکی پس از دیگری با اختلاف و با ضربه فنی شکست داد و راهی دیدار نهایی و مصاف با عصمت آتالاری ترک شد . متأسفانه در رقابت فینال با قضاوت مغرضانه داوران تختی نتوانست به دومین مدال طلای المپیک که انصافاً لیاقتش را داشت، برسد و با گردن آویز نقره ایتالیا را ترک کرد .
مسابقات جهانی ۱۹۶۱ یوکوهاما ژاپن
حضور در رقابت های جهانی یوکوهاما فرصت مناسبی برای تختی بود تا نشان دهد که تنها مدال طلای المپیک رم حقش بوده است . تختی در یوکوهاما کشتی های بسیار خوب و فوق العاده ای گرفت و با پیروزی بر آزادکاران ترکیه، چکسلواکی، نیوزلند و شوروی دومین مدال طلای جهان را تصاحب کرد تا بیش از پیش نامش را در دنیای بزرگ کشتی جاودانه کند .
پیکارهای جهانی ۱۹۶۲ تولیدو آمریکا
۴ پیروزی بر آزادکاران کانادا، مکزیک، آمریکا و ترکیه سند صعود تختی به دیدار نهایی و مصاف با الکساندر مدوید را امضا کرد . شاید بسیاری لحظه شماری می کردند تا دیدار نهایی وزن ۸۷ کیلوگرم بین تختی و مدوید را ببینند؛ دو کشتی گیر همچون دو شطرنج باز متفکرانه به مصاف یکدیگر رفتند، هیچ کدام از دو آزادکار حاضر نبودند میدان را برای دیگری خالی کنند که این امر بر جذابیت هرچه بیشتر رقابت تختی و مدوید افزوده بود . دیدار طولانی پرافت و خیز و جذاب دو کشتی گیر در نهایت با نتیجه مساوی خاتمه یافت تا همه چیز به وزن کشی بعد از رقابت کشیده شود .
متأسفانه اضافه وزن ۱۰۰ گرمی تختی سبب شد تا وی در عین ناباوری مدال طلای جهان را تقدیم الکساندر مدوید کند .
غیبت تختی در رقابت های جهانی ۱۹۶۳
غلامرضا تختی به دلیل مصدومیت شدید پس از رقابت های جهانی تولیدو در آمریکا تحت عمل جراحی قرار گرفت و یک سال از میادین کشتی دور ماند که همین امر در ادامه ضربه جبران ناپذیری به او وارد کرد .
مسابقات المپیک ۱۹۶۴ توکیو ژاپن
تختی که تا پیش از رقابت های المپیک ۱۹۶۴ ژاپن در وزن ۸۷ کیلوگرم کشتی می گرفت به دلیل مصدومیت و استراحتی یک ساله دچار افزایش وزن شد تا در المپیک توکیو ژاپن در وزن ۹۷ کیلوگرم به مصاف با مدعیان برود . نابغه کشتی ایران که چهارمین حضور پیاپی خود در آوردگاه المپیک را تجربه می کرد نتوانست افتخارات گذشته را تکرار کند و با کسب مقام چهارمی به کار خود در توکیو پایان داد .
تختی پس از ۳ پیروزی بر حریفانی از ژاپن، مجارستان و انگلیس در مصاف ماقبل فینال اسیر یک کشتی گیر ترک ناجوانمرد شد و در عین شایستگی کشتی را به او باخت و متأسفانه با شکست دوم در دیدار رده بندی، نفر چهارم المپیک شد .
تختی، غایب بزرگ منچستر
تختی پرافتخار پس از کسب مدال نقره رقابت های جهانی تولیدو آمریکا و مصدومیت شدید دیگر نتوانست همچون همیشه کشتی بگیرد و هر روز که می گذشت به افول نزدیک می شد و به سوی دوران بدی در زندگی ورزشی اش پیش می رفت . تختی به دلیل همین افت و دوری از صحنه رقابت در پیکارهای جهانی منچستر هم غایب بود و نتوانست حضور پشت سر هم خود در میادین را تداوم بخشد . تختی در مسابقات جهانی منچستر انگلیس حضور پیدا نکرد تا عملاً به دوران قهرمانی و تصاحب مدال و افتخار پایان بدهد .
وداع تلخ تختی در تولیدو آمریکا
آخرین حضور رسمی مرحوم جهان پهلوان غلامرضا تختی در میادین بین المللی رقابت های سال ۱۹۶۶ تولید و آمریکا بود . تختی در این دوره از رقابت ها با عملکرد ضعیف و خاطره ای تلخ با دنیای پرفراز و نشیب قهرمانی خداحافظی کرد . وی پس از پیروزی بر حریف مجار به دیدار الکساندر مدوید رفت و پس از شکست برابر حریف خود در دور سوم به احمد آییک از ترکیه باخت و ... خداحافظ .
البته دنیای قهرمانی فراز و نشیب و برد و باخت های فراوانی دارد اما ای کاش تختی خیلی زودتر از اینها چهارگوشه مقدس تشک را می بوسید و کنار می رفت .
تختی در تولیدو افتخارات ورزشی اش تمام شد اما همان طور که گفتیم تنها مدال های رنگارنگ جهان و المپیک نبود که تختی را تبدیل به چهره ای دوست داشتنی کرده بود تختی آن قدر جوانمرد و دوست داشتنی بود که هرگاه می دید حریفش از ناحیه دست یا پا دچار مشکل شده کاری با ناحیه مصدوم حریف خود نداشت و سعی می کرد بدون وارد کردن کوچک ترین آسیبی با حریف مصاف دهد که واقعاً جای ستایش دارد .
واقعاً باید پذیرفت که تولیدو تنها پایان افتخارات ورزشی تختی بود اما وی در بعد اخلاقی هنوز یک سرآمد و اسطوره تمام نشدنی بود .
متأسفانه تختی اخلاق و منش پهلوانی را با خود به گور برد چرا که نزد جوانان کنونی که سرشار از غرور کاذب و منیت های فراوان هستند خیلی کم و به ندرت چنین منش هایی را می بینیم .
تختی در صبح روز هفدهم دی ماه سال ۱۳۴۶ در اتاق شماره ۱۹ هتل آتلانتیک تهران چشم از جهان فرو بست تا اشک و ناله هزاران کودک و جوان و پیر را جاری سازد .
تختی در صبح سرد ۱۷ دی ماه ۱۳۴۶ برای همیشه از میان ما رفت تا پس از ۴۰ سال هنوز هم حسرت نبود این قهرمان دوست داشتنی را بخوریم . شاید بسیاری تصور می کردند تختی پس از سال ۱۹۶۶ با در دست گرفتن پستی جدید به کشتی مملکت خدمت می کند اما دنیای نامرد و فانی حکایت دیگری را رقم زد؛ حکایتی تلخ که شاید بازگو کردنش برای بسیاری سخت و دشوار باشد .
در هر صورت دلاور مظلوم و رنج کشیده ما که قلب پیر و جوان برایش می تپید ۴ دهه است که در ابن بابویه آرام گرفته است و کشتی ما کماکان حسرت داشتن چهره ای مثل تختی را می کشد، غافل از آنجا که این حسرت و آه کشیدن بی فایده است تختی یکی بود و آن یکی هم برای همیشه رفت.
ایمان آرزه
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.